اکثر سایت‌های ساختمانی برای انجام کار خود به یک زمین ثابت و مستحکم نیاز دارند. خاک باید فشرده شده و هوای زیر آن گرفته شود تا سطح زمین به آن درجه از سفتی و ثبات مورد نیاز برای تردد افراد و ماشین‌آلات برسد. تجهیزات ساختمانی خاصی برای فشرده‌سازی و صاف‌کردن زمین مورد نیاز است. برای این کار از انواع غلتک استفاده می‌شود. یکی از رایج‌ترین انواع ماشین آلات تراکم خاک، غلتک جاده است. داشتن اطلاعات کافی در مورد انواع غلتک‌های مختلف برای یک پروژه ساختمانی بسیار مهم است. اگر قصد آشنایی بیشتر با انواع غلتک‌ها را دارید، تا انتها با ما همراه باشید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع ماشین آلات گودبرداری

۱. غلتک استوانه‌ای (Cylindrical Rollers)

غلتک استوانه‌ای یک از انواع غلتک است که نسبتاً سبک بوده و معمولاً با دست کشیده می‌شود. این نوع از انواع غلتک‌ها از این نظر سنتی هستند که نسبتاً سبک‌وزن بوده و توسط یک نفر مورد استفاده قرار می‌گیرند. غلتک‌های استوانه‌ای عمدتاً برای پروژه‌های کوچک و خصوصی مانند کار در حیاط و منزل استفاده می‌شوند. غلتک‌های استوانه‌ای معمولاً ۱ متر قطر دارند و عموماً از آهن، سنگ یا بتن ساخته می‌شوند.

۲. غلتک‌های توری یا شبکه‌ای (Grid Rollers)

غلتک توری فشار تماسی بالا را با کمی ورز دادن برای اپراتور فراهم می‌کند. غلتک‌های توری نوعی غلتک هستند که دارای شبکه‌ای از میله‌های فولادی بوده و یک الگوی شبکه‌ای را روی درام فولادی ایجاد می‌کنند. شبکه همچنین ممکن است با بلوک‌های بتنی یا اتصالات فولادی برای فشار تماس بیشتر بالاست شود. این نوع از انواع غلتک‌ها عموماً پشت تراکتور یا ماشین سنگین دیگری یدک شده و کشیده می‌شوند. طراحی شبکه روی درام سیلندر فشار تماسی بالایی را در کار ایجاد می‌کند. به همین دلیل، آن‌ها برای خاک‌های با دانه‌بندی درشت، سنگ‌های هوازده و برای ساخت‌وسازهای جاده‌های و زیرسازی بسیار مناسب هستند.

بیشتر بخوانید: مهار متقابل (استرات)

۳. غلتک پنوماتیک (Pneumatic Rollers)

غلتک پنوماتیک فشار یکنواخت را در سراسر عرض تایر‌ها برای کار مورد نظر شما فراهم می‌کند. غلتک‌های پنوماتیک که گاهی اوقات غلتک‌های تایر بادی نامیده می‌شوند، نوع خاصی از انواع غلتک‌های سواری بزرگ هستند که چندین ردیف تایر لاستیکی در قسمت جلو یا عقب خود دارند. این چرخ‌های لاستیکی ۸۰ درصد سطح پوشش و فشار یکنواخت را در سراسر عرض لاستیک‌ها پخش می‌کنند. از این غلتک‌ها معمولاً برای روسازی‌ها استفاده می‌شوند و می‌توانند به صاف و صیقلی کردن پروژه کمک کنند؛ اما برای روسازی‌های قیری سرد، مخلوط سرد و لایه‌های خاک سست نیز عالی هستند.

۴. پای گوسفند (Sheepsfoot)

در غلتک‌های ضربه‌ای، وزن درام را می‌توان از طریق بالاستینگ برای فشرده‌سازی کارآمدتر افزایش داد. غلتک‌های پای گوسفند، که به‌عنوان غلتک‌های پادریایی یا ضربه‌ای نیز شناخته می‌شوند، غلتک‌هایی هستند که دارای بسیاری از شاخه‌های مستطیلی شکل به شکل پا هستند که برای فشرده‌سازی خاک و خاک رس سیلتی در عملیات راه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

وزن درام این نوع از انواع غلتک را می‌توان با بالاست کردن آن با آب، ماسه مرطوب یا نصب قطعات فولادی بر روی آن افزایش داده و کار فشرده‌سازی را با روشی کارآمدتر انجام داد. برای پروژه‌هایی با خاک رس مرطوب یا سایر خاک‌های ریزدانه در اعماق زیاد باید از این نوع غلتک استفاده شود.

۵. غلتک‌های چرخ‌دار یا استاتیک صاف (Smooth Wheeled or Static Rollers)

به‌طور کلی دو نوع غلتک چرخ‌دار صاف وجود دارد که به‌عنوان غلتک استاتیک شناخته می‌شوند: غلتک تک درام و دو درام.

دو درام یا پشت سر هم (Double Drum or Tandem): این نوع از انواع غلتک می‌تواند کل سطح موردنظر را به‌سرعت و به‌صورت کارآمد صاف و هموار کند. غلتک دو درام، یک درام فولادی در جلو و یکی در پشت دارد که باهم در حرکت هستند. کل بخش‌های یک بزرگراه را به کمک این نوع از انواع غلتک می‌توان به‌سرعت صاف و هموار کرد.

تک درام یا سه‌چرخ (Single Drum or Three-wheeled): غلتک‌های سه‌چرخ یا تک درام از رایج‌ترین قطعات ماشین آلات سنگین هستند. وقتی مردم به غلتک‌های جاده فکر می‌کنند، معمولاً یک غلتک سه‌چرخ را تصور می‌کنند. این نوع از انواع غلتک معمولاً یک درام فولادی در جلو و دوچرخ مخصوص در عقب دارند که می‌تواند از پنچر شدن بیشتر لاستیک‌ها جلوگیری کند. غلتک‌های تک درام به دلیل اندازه کوچک‌تر می‌توانند در فضا‌های تنگ‌تر و پروژه‌های تخصصی‌تر مانند ایجاد پایه ساختمان‌ها و سنگ‌فرش بزرگراه‌ها یا پیاده‌رو‌ها کار کنند. آن‌ها برای عالی هستند؛ اما به دلیل وزن اضافی در قسمت جلو، روی برخی از سطوح قابل استفاده نیستند.

۶. غلتک‌های ارتعاشی (Vibratory Rollers)

غلتک‌های ارتعاشی تقریباً مشابه غلتک‌های چرخ صاف (شامل درام تک و دوتایی) هستند. این نوع از انواع غلتک دارای یک جزء ارتعاشی تخصصی هستند که علاوه بر فشرده‌سازی سطح، آن را به لرزه درمی‌آورند. از آنجایی که خاک، آسفالت و بتن دارای فضا‌های خالی طبیعی هستند، می‌توانند باعث تاب برداشتن و فرورفتن ساختمان شده و به سازه آسیب وارد کنند. استفاده از غلتک ارتعاشی در پروژه ساخت‌وساز می‌تواند به حفظ یکپارچگی ساختاری ساختمان کمک کند.

بیشتر بخوانید: اختلاط عمیق خاک(DSM)

۷. غلتک ترانشه (Trench Rollers)

غلتک‌های ترانشه که متراکم‌کننده‌های چندمنظوره نیز نامیده می‌شوند، در انواع خاک‌های منسجمی که فشرده‌سازی آن‌ها بسیار دشوار است (مانند خاک رس) عملکرد خوبی دارند. غلتک‌های ترانشه می‌توانند تراکم بالایی را در خاک رس با استفاده از انرژی فشرده‌سازی قدرتمند خود ایجاد کنند. غلتک‌های ترانشه اغلب برای فشرده‌سازی خاک در ترانشه‌ها با ریموت و کنترل از راه دور (اپراتور در حین حرکت روی دستگاه نمی‌ایستد) استفاده می‌شوند.

برخی از کاربرد‌های رایج غلتک‌های ترانشه عبارت‌اند از:

• ساخت خط لوله
• توسعه تجاری، مسکونی و صنعتی
• پر کردن سازه
• فضا‌های کاری محدود
• نصب برق و کابل
• محل‌های کار دفن زباله

سخن پایانی

در این مقاله در مورد انواع غلتک صحبت کردیم و از نزدیک با انواع غلتک‌های رایج و پراستفاده آشنا شدیم. متوجه شدیم که انواع غلتک‌های مختلف برای مصارف و کاربردهای گوناگونی طراحی می‌شوند.