با توجه به رشد و پیشرفت جوامع و همچنین افزایش تعداد ساخت و ساز ها و مهمتر از همه پیچیدهتر شدن طراحیها در زمینه مهندسی عمران، امروزه نیاز به استفاده از ابزارهای دقیق ژئوتکنیکی جهت کنترل و پایش ابنیه ژئوتکنیکی به شدت احساس میشود.
ابزارهای دقیق ژئوتکنیکی لوازمی هستند که در پروژههای بزرگ عمرانی و ژئوتکنیکی جهت پایش سلامت سازه، قبل از ساخت، حین ساخت و پس از ساخت استفاده میشوند. نیاز به این ابزارهای ژئوتکنیکی و پایش سازه ها در پروژههایی نظیر گودبرداری، سدسازی، پل سازی تونل سازی، راه آهن و … احساس میشود. ابزارهای دقیق ژئوتکنیکی شامل انواع حسگرها جهت ارزیابی فشار آب، تراز آب زیر زمینی، جریان آب، تغییر شکلهای جانبی و عمودی، تنش، کرنش و دما میشوند.
بیشتر بخوانید: اندازه گیری نشست چگونه است؟
پایش ژئوتکنیکی و رفتار سنجی از جمله شاخههای مهندسی ژئوتکنیک است که با بررسی مداوم سازه در حال ساخت میپردازد. به جهت تامین ایمنی و حفاظت از مال و جان افراد، پایش و مانیتورینگ در پروژههای عمرانی به شدت مورد نیاز است. باید در نظر داشت که نقشه برداری از زمین پروژه و سازههای موجود پیش از آغاز عملیات ساخت و ساز از مهمترین اقدامات در پایش پروژههای ژئوتکنیکی است. شرکت مهندسی ابرند با بیش یک دهه حضور موفق در عرصه مهندسی ژئوتکنیک و فعالیت در زمینههای طراحی، اجرا و نظارت، آماده ارائه خدمات پایش و رفتارسنجی در پروژههای ژئوتکنیکی به کارفرمایان محترم است.
علت اهمیت ابزار دقیق و مانیتورینگ
دلایلی از جمله خطاهای طراحی، ناپایداریهای زمین، اجرا و یا نگهداری بیکیفیت از سازه، فرسودگی مصالح استفاده شده و … میتوانند سبب آسیب دیدن به سازهها شوند در حالیکه بوسیله یک برنامه درست پایش و رفتارسنجی ژئوتکنیکی میتوان از این اتفاق جلوگیری کرد.
از مهمترین مسئولیتها در پایشهای ژئوتکنیکی در حین ساخت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• ارزیابی فرضیات در هنگام طراحی
• بررسی ایمنی سازه در هنگام ساخت
• اندازه گیری تغییرات بوجود آمده در پارامترها حین ساخت
• حصول اطمینان از سلامت سازههای اطراف، شالودهها و سطح ساخته شده در عملیات عمرانی
• حصول اطمینان از عملکرد سازه جدید
مهمترین مواردی که پس از ساخت سازه مورد نظر باید بررسی شوند عبارتند از:
• رفتارسنجی سازه جهت اطمینان از صحت عملکرد در طول عمر سازه
• بررسی تاثیرات ناشی از ساخت، نظیر تنشهای بوجود آمده، کرنش، فشار آب، دوران و یا هر تغییر شکل در سازه موجود و سازههای اطراف
• مقایسه اطلاعات موجود با فرضیات طراحی
مزایای پایش و رفتارسنجی
1- ارزیابی طراحی: استفاده از ابزار دقیق جهت بررسی صحت فرضیات طراحی پیش از ساخت به منظور ارزیابی عملکرد مطابق با انتظار طراح. همچنین با نتایج حاصل از این ابزارها میتوان اطلاعات مناسبی را در مراحل ابتدایی ساخت جهت تغییر و یا بهبود طراحی بدست آورد.
2- کنترل ساخت: از ابزار دقیق جهت بررسی تاثیر ساخت و ساز استفاده میشود. به کمک این ابزارها میتوان اطلاعات مفیدی در اختیار تیم اجرا قرارداد که به کمک آن بدانند که سرعت بخشیدن به اجرای پروژه تا چه میزان بدون ریسکِ گسیختگیِ سازه میسر است.
3- ایمنی: به کمک ابزارهای دقیق میتوان هشدارهای ناشی از گسیختگی سازه را در همان مراحل ابتدایی متوجه شد که اجازه میدهد در اسرع وقت روند اجرا را متوقف و موارد مورد نیاز جهت بهسازی و جبران خسارات لازم را انجام داد.
4- مصونیتهای قانونی: اطلاعات حاصل از ابزار دقیق، مدارک لازم جهت دفاع از مالک، طراحان و پیمانکاران را در مواقعی که مالکین سازههای اطراف ادعایی مبنی بر وارد شدن خساراتی به سازه شان مطرح کنند را تامین میکند.
5- عملکرد: ابزار دقیق جهت پایش عملکرد سرویس سازه نیز بکار میرود. برای مثال پارامترهای نظیر نشتی، فشار آب حفرهای و تغییر شکل میتواند نشانهای از عملکرد سد باشد. همچنین تنشهای ایجاد شده در پیچها، حرکات و تغییر شکلهای سر نیل و انکر در گودبرداری میتواند بیانگر درستی و یا عدم درستی عملکرد سازه نگهبان در گودهای عمیق باشد.
باید توجه داشت که اطلاعات حاصل از رفتارسنجی و پایش و مانیتورینگ از اهمیت بسزایی برای کارفرما پروژه برخودار است زیرا کارفرما مسئول اصلی در برابر هرگونه خسارات وارد شده است.