نشست زمین یا بالازدگی (Heave) خاک میتواند بهترین طرحها را بهویژه در مناطقی با ناپایداریهای زمینشناسی و همچنین در زمینهای سست که ممکن است تحکیم، نشست زمین یا سایر جابجاییهای مهم رخ دهد، از مسیر خارج کند. ساخت و ساز، حفاری و تونل سازی در نزدیکی هم میتواند پایداری زمین را مختل کند. اندازه گیری نشست و بالازدگی به صورت مستمر برای تضمین پایداری بلندمدت سازههایی مانند جادهها، راهآهنها، خاکریزها، سدها و مدفنهای زباله حیاتی است.
جهت اندازه گیری نشست خاک و فونداسیون ابزار مختلفی در حال حاضر در دسترس است که بنا بر نیاز ها و مقتضیات پروژه و شرایط آن، میتوان از هر کدام استفاده کرد. هر یک از این ابزار ها فرایند نصب خاصی دارند تا بتوانند متناسب با شرایط استفاده، آنها را بکار برد. در ادامه بطور مختصر برخی از این ابزارآلات شرح داده شدهاند.
بیشتر بخوانید: ابزار های اندازه گیری تنش چیست؟
سیستم مایع به همراه تار مرتعش برای اندازه گیری نشست (Vibrating Wire Liquid System)
این سیستم به گونه ای طراحی شده است که بتواند بصورت مدوام شبکه ای از حسگرها که برای تشخیص تغییرات فشار مایع ناشی از نشست زمین به هم متصل شدهاند را رصد کند. به گونه ای که یک سنسور فشار در تار مرتعش به یک صفحه نشست واقع در نقطهای که باید نظارت شود وصل میشود و از طریق دو لوله پر از مایع که به صورت جانبی که تا یک مخزن امتداد دارد متصل میشود. این مخزن باید در جایی تعبیه شود که پایدار بوده و خود تحت تاثیر نشست نباشد. این سنسور، هد هیدرولیکی مایع را بین محل سنسور و مخزن اندازه گیری میکند تا بتوان نشست در محل مورد نظر را محاسبه کرد.
سیستم شیب سنج افقی دیجیتال (Digital Horizontal Inclinometer System)
این سیستم یک ابزار اندازهگیری قابل حمل است که میتواند حسب نیاز در نقاط مختلف پروژه مورد استفاده قرار گیرد. با اجرای شیبسنج میله ای با قابلیت جمع شدگی از طریق یک محفظه افقی از پیش نصب شده در زیر سطح زمین میتوان نشست زمین را در نقاظ مختلف مورد ارزیابی قرار داد. ارتباط بیسیم بین کابل کنترل شیب سنج و دیتا لاگر (Data Logger) سبب استفاده آسان و البته قابل اطمینان از این دستگاه میشود.
سیستم نشست مغناطیسی (Magnetic Settlement System)
این سیستم نشست زمین را از طریق یک ستون عمودی از آهنرباهای سرامیکی که درون یک محفظه اند را اندازه گیری می کند. این ها را می توان در سه پیکربندی مختلف در خاک و سنگ نصب کرد و برای استفاده بصورت افقی نیز بکار برد.