سفت کاری چیست و شامل چه کارهایی می شود + مراحل سفت کاری

ساخت کامل یک بنا معمولا به بخش‌های متفاوتی تقسیم‌بندی می‌شود. بخش‌هایی که شامل انتخاب زمین مناسب برای احداث ساختمان، پیاده سازی نقشه روی زمین، گچ‌ ریزی نقشه روی زمین، خاک برداری، سفت کاری، نازک کاری، تاسیسات برقی و… است. اجرای صحیح و اصولی تمامی این مراحل‌ نقش مهمی در داشتن ساختمانی ایمن، زیبا و مناسب دارد اما شاید بتوان گفت که بخش سفت کاری اهمیت بیشتری از سایر بخش‌ها دارد. در ادامه متن به طور خلاصه و جامع به بررسی این بخش از اجرای ساختمان پرداخته می‌شود و سوالاتی که ممکن است در خصوص سفت کاری داشته باشید پاسخ داده خواهد شد.

سفت کاری چیست؟

بهترین تعریفی که می‌توان از سفت کاری ارائه داد تعریفی است که همزمان به نازک کاری هم اشاره کند، چرا که این دو در واقع دو بخش اصلی ساختمان سازی به شمار می‌آیند. بدین ترتیب می‌توان به صورت ساده گفت که سفت کاری ساختمان اولین مرحله از عملیات اجرایی ساخت و ساز یک بنا است. این مرحله از اجرای ساختمان منجر به شکل‌دهیِ کلی ساختمان می‌شود که در نهایت با مرحله نازک‌کاری صورتی زیبا و قابل سکونت به خود خواهد گرفت. می‌توان اینطور در نظر گرفت که تمامی مراحل ساختمان‌سازی که به برپا شدن یک بنا ختم می‌شود سفت کاری نام دارد و باقی مراحلی که زندگی در آن بنا را ممکن می‌کند با عنوان نازک کاری شناخته می‌شود.

 سفت کاری ساختمان شامل چه کارهایی می شود

همانطور که ذکر شد، مرحله سفت کاری ساختمان، بخشی از فرایند ساخت و ساز است که شکل کلی یک بنا را به آن می‌دهد. به طور اصولی این مرحله عبارت است از پایدارسازی گود و حفاری، بتن‌ریزی پی ساختمان، پایه‌گذاری و نصب ستون‌ها، اجرای دیوارها و… . برخی از مهندسان و معماران مراحل کرسی چینی، بلوکاژ، اجرای تیر و اجرای سقف را هم جزو بخش سفت کاری یک ساختمان به شمار می‌آورند.

 تفاوت عملیات سفت کاری و نازک کاری

در بخش‌های پیش اشاره شد که سفت کاری و نازک کاری دو بخش اصلی ساختمان سازی هستند و هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند. به طور کلی می‌توان گفت که سفت کاری ساختمان تمامی کارها و فعالیت‌هایی است که به احداث کلی ساختمان مربوط می‌شوند. از سوی دیگر نازک کاری ساختمان تمامی عملیاتی را پوشش می‌دهد که معطوف به زیبا سازی، ظریف کاری و به طور کلی مطلوب کردن زندگی در یک ساختمان می‌شود. نازک کاری شامل عملیاتی مثل کاشی کاری، نقاشی دیوارها، بنایی و نقاشی سقف ساختمان، برق کاری کلید‌ها و پریزها، نصب تاسیساتی مثل لوله‌های آب، شوفاژ، آبگرمکن، نصب در و پنجره و… است.

 مراحل سفت کاری ساختمان

همانطور که پیش از این گفته شد، سفت کاری به بخشی از ساخت و ساز یک بنا اشاره دارد که منجر به داشتن شکل کلی بنا می‌شود در این بخش از نوشته هر مرحله از سفت کاری را بررسی خواهیم کرد. مراحل سفت کاری عبارتند از:

خاکبرداری، گودبرداری، حفاری و کندن پی ساختمان

در این بخش توجه به این نکته که تاسیسات اصلی ساختمان باید در سطحی پایین‌تر از تراز طبیعی قرار گیرند توجه شود. به همین دلیل ابتدا گودبرداری این قسمت‌های ساختمان از روی نقشه انجام می‌شود. همچنین توجه به این نکته که سطح شیب‌داری برای انتقال خاک برداشته شده ایجاد شود هم مهم است. به منظور بهسازی خاک و بهبود کیفیت سطحِ زمینِ پروژه، اقدام‌های متفاوتی صورت می‌گیرد که یکی از آن‌ها بارگذاری میکروپایل یا ریزشمع است.

آماده کردن بستر و پی ریزی بنا که می‌ تواند شامل قالب بندی، بتن ریزی و شناژ بستن باشد

بعد از انجام عملیات خاکبرداری، نیاز است یک لایه پوششی از بتن بر روی خاک ریخته شود. این بتن که برای پوشش خاک و آغاز عملیات پی ریزی استفاده می‌شود، با نام بتن مگر شناخته می‌شود. بتن مگر از ترکیبی از سیمان، آب و سنگدانه تشکیل شده است. در این ترکیب، مقدار سیمان استفاده شده نسبتاً کم است، به طور معمول حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم در هر مترمکعب بتن. پوشاندن خاک با این بتن تا قطر ۱۰ سانتیمتر الزامی است.

بعد از خشک شدن بتن مگر، نوبت به قالب‌زنی یا همان آرماتور بندی می‌رسد که یکی از بخش‌های حساس در ساختمان است. زیرا تمام بارهایی که بر ساختمان وارده می‌شوند، توسط میلگردها تحمل می‌شود. بنابراین، نصب میلگردها باید به صورت کاملاً مهندسی و با دقت بالا انجام شود. عواملی همچون تعداد میلگردهای مورد نیاز، قطر میلگردها، محاسبه فاصله بین هر میلگرد با سایر میلگردها و استفاده از آرماتورهای مناسب، همگی از اهمیت بالایی برخوردارند.

بعد از انجام آرماتوربندی و قالب‌بندی، نوبت به ریزی بتن می‌رسد. در این مرحله، بسته به نوع پروژه مورد نظر، اگر پروژه بزرگی باشد، ریزی بتن به صورت مکانیکی توسط پمپ‌های تاور انجام می‌شود. اما در صورت ساختمان‌های با تعداد طبقات کم، ریزی بتن به صورت دستی انجام می‌پذیرد. سپس باید با توجه به شرایط آب و هوای منطقه، صبر کنیم تا بتن کاملاً خشک شود. برای خشک شدن کامل بتن به طور معمول احتیاج به دو هفته زمان است.

ساخت اسکلت ساختمان و برپا کردن آن

در صورتی که ساختمان به اسکلت فلزی نیاز داشته باشد، آرماتوربندی و صفحه گذاری و بتن ریزی. در صورتی که اسکلت ساختمان بتنی باشد، آماده کردن اسکلت بتنی. انتخاب نوع اسکلت به فاکتورهای زیادی بستگی دارد، منجمله بزرگی و کوچکی پروژه، آب و هوای منطقه، بودجه و… .

جانمایی ریشه ستون‌ها در ساختمان اسکلت

در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی، این مرحله اهمیت زیادی دارد. یک نقشه‌بردار مجرب باید محل قرارگیری بیس پلیت‌ها را مشخص کند و سایز بیس پلیت، تعداد بولت‌ها و سایزشان و… از مواردی هستند که نیاز به دقت بسیاری دارند.

پروژه‌های مرتبط:  اجرای سازه نگهبان خرپایی

بتن ریزی ستون‌ها

اگر بنا به تصمیم مهندس، ستون‌های اسکلت بتنی انتخاب شوند، باید مرحله بتن ریزی ستون‌ها انجام شود. در این مرحله دقت به این نکته که حداکثر فاصله باید 1.5 متر باشد اهمیت بالایی دارد. پس از انتقال بتن و ریختن آن توسط دستگاه‌های ویبراتور به صورت قائم، باید آزمایش تعیین نفوذپذیری خاک انجام شود تا از استحکام ستون‌ها مطمئن شد.

اجرای سقف

در این مرحله تیرچه‌ها باید روی پل‌های اصلی که همان تیرهای فلزی هستند در ترازهای مشخصی کارگزاری شوند. فاصله بین هر تیرچه با بلوک‌ها باید پر شود و پس از طی مراحل استاندارد، بتن دال سقف بر روی این سازه ریخته می‌شود.

دو مرحله پایانی سفت کاری عبارتند از:

• تیغه چینی دیوارها که منجر به این می‌شود که شکل کلی ساختمان مشخص شود
• پایان مرحله سفت کاری ساختمان و آغاز مراحل نازک کاری ساختمان

تمامی این مراحل مثل مراحل پیشین از اهمیت بالایی برخوردار هستند. اما به دلیل این که این مراحل توضیح آنچنانی ندارند، از پرداختن به صورت جزئی به آن خودداری شده است.