پایش گود چیست؟

هنگامی که گودبرداری برای انجام یک پروژه عمرانی صورت می‌پذیرد، ممکن است تغییراتی در دیواره‌های گود یا زمین‌های اطراف صورت پذیرد و در برخی موارد، ممکن است این تغییرات منجر به ریزش و بروز مشکل برای نیروی انسانی، سازه و تجهیزات پروژه شود. با توجه‌به احتمال وقوع چنین اتفاقاتی، پیش از گودبرداری می‌بایست رفتارسنجی گود و محاسبات مهندسی صورت پذیرد تا بتوان با استفاده از این اطلاعات، پایدارسازی گود را انجام داد و از بروز چنین خساراتی جلوگیری به عمل آورد. در واقع به فرایند کسب اطلاعات و انجام محاسبات در مورد میزان تغییر مکانی دیوارهای گود، پایش گود یا مانیتورینگ می‌گویند. برای اینکه پایش گود یا مانیتورینگ به شکلی دقیق صورت پذیرد، از علم ژئوماتیک بهره می‌گیریم. در ادامه این مطلب از بلاگ وب‌سایت مهندسی ابرند بنا داریم تا به پایش گود یا مانیتورینگ بپردازیم و موضوعات مرتبطی مانند علم ژئوماتیک، انواع روش‌های پایش گود و… را مورد بررسی قرار دهیم؛ بنابراین، اگر علاقه‌مندید تا در رابطه با این موضوعات اطلاعاتی به دست آورید، تا پایان همراه ما باشید.

علم ژئوماتیک چیست؟

علم ژئوماتیک از آن دسته علومی است که برای محاسبه و اندازه‌گیری دقیق در پروژه‌های عمرانی به کار گرفته می‌شوند. یکی از روش‌هایی که در این علم برای اندازه‌گیری دقیق مورداستفاده قرار می‌گیرد، میکروئودزی است. میکروئودزی به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که رفتار و حرکات یک سازه مانند پل، سد، مخزن نفتی، دیواره‌های گود و… را با دقت بسیار بالا و با استفاده از محاسبات و مشاهدات مورد بررسی قرار می‌دهد.

استفاده از نرم‌افزار برای پایدارسازی گود

همان‌طور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین رفتارهایی که در پایدارسازی گود با آن سر و کار داریم، تغییر مکان دیواره‌های گود است. در گودبرداری با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Plaxis 3D می‌توان میزان تغییر مکان دیواره‌های گود را با درنظرگرفتن مشخصات پروژه محاسبه کرد؛ اما برای اثبات صحت این محاسبات می‌بایست اطلاعات طراحی و اطلاعاتی که از پایش گود یا مانیتورینگ به دست می‌آید، برابر باشد. در صورتی برابری این اطلاعات، نیازی به پایدارسازی گود وجود نخواهد داشت و در پروژه مذکور دچار ریزش نخواهیم شد. در صورتی که مشاهدات پایش گود چیزی فراتر از اطلاعاتی باشد که از طریق نرم‌افزار به دست آورده‌ایم، آنگاه باید برای پایدارسازی گود اقدام کنیم؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که هر دو بخش اطلاعات، یعنی اطلاعات نرم‌افزاری و اطلاعاتی که از پایش گود به دست می‌آیند، برای ما مهم هستند.

روش‌های پایش گود یا مانیتورینگ

در بخش قبلی اشاره کردیم، برای صحت‌سنجی محاسبات، می‌بایست اطلاعاتی که از نرم‌افزار به دست می‌آید را با اطلاعاتی که از پایش گود به دست می‌آوریم، مقایسه کنیم. در این بخش قصد داریم تا روش‌های به‌دست‌آوردن اطلاعات پایش گود را برای شما عزیزان شرح دهیم.

 پایش چشمی، پایش با استفاده از روش ژئودتیک و پایش با استفاده از ابزار دقیق، روش‌های پایش گود یا مانیتورینگ هستند.

بیشتر بخوانید : آشنایی با ماشین‌آلات گودبرداری

پایش چشمی:

پایش چشمی به روشی از پایش گود اطلاق می‌شود که در آن، به شکل دوره‌ای و منظم از نواحی اطراف پروژه و گود مانند دیواره‌های مجاور، ساختمان، خیابان و… بازدید می‌شود و در صورت مشاهده ترک یا تغییر وضعیت، این مسئله به شکل فیلم و عکس گزارش می‌شود. در صورتی که در هر دوره بازدید، عکس و فیلم از نواحی مختلف تهیه شود، روند تغییرات قابل‌بررسی خواهد بود و از این نظر پایش چشمی می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود.

پایش با استفاده از ابزار دقیق:

در این روش، با نصب و تجهیزات و ابزار دقیق، میزان تغییر مکان و جابه‌جایی در زمین‌های اطراف گود مورد محاسبه قرار می‌گیرد؛ به این شکل که این تجهیزات به شکل منظم و پیوسته اطلاعات دیواره‌های گود را ثبت می‌کنند و با استفاده از این نتایج و مقایسه دوره‌های مختلف داده‌برداری، می‌توان تغییرات جابه‌جایی گود را تشخیص داد. کرنش‌سنج و انحراف سنج از جمله تجهیزات ابزار دقیق هستند که در این روش برای پایش گود به کار می‌روند.

بیشتر بخوانید: مهارگذاری یا انکراژ چیست؟

–         پایش با استفاده از روش ژئودتیک:

در شرایطی که امکان نصب ایستگاه‌های دائمی نقشه‌برداری در پروژه‌ وجود نداشته باشد، می‌توان تعدادی نقطه نشانه را بر روی دیواره گود نصب کرد و از طریق آنها پایش گود را انجام داد. روش‌های پایش گود با استفاده از روش ژئودتیک به شرح زیر است.

–         استفاده از نقاط ثابت

–         استفاده از قیود داخلی

–         استفاده از ایستگاه‌های مرجع

جمع‌بندی

با مطالعه این مطلب دریافتیم که برای تصمیم‌گیری در مورد پایدارسازی یا عدم پایدارسازی گود، به دو نوع داده نیاز داریم. داده اول که مربوط به محاسبات نرم‌افزاری است، از طریق داده‌های پروژه از جمله گود عمق، مشخصات خاک و… و از طریق نرم‌افزارهای موجود به دست می‌آید. دسته دوم داده‌ها، اطلاعاتی است که از طریق روش پایش گود به دست می‌آید. برای به‌دست‌آوردن، این اطلاعات می‌بایست از یکی از روش‌های پایش گود استفاده کنیم. در پایان و پس از به‌دست‌آمدن اطلاعات لازم، باید به مقایسه اطلاعات مذکور بپردازیم و در مورد پایدارسازی و عدم پایدارسازی گود به جمع‌بندی برسیم. در صورتی که میزان تغییر مکانی دیواره‌های گود بیشتر از میزان تغییراتی باشد که انتظارش را داریم، باید برای پایدارسازی گود اقدام نماییم. در پایان امید است که این مطلب از بلاگ وب‌سایت مهندسی ابرند برای شما واقع شده باشد.