نکات مهم طراحی انواع نقشه ساختمان و هزینه های مربوط به آن

نقشه ساختمان یا پلان ساختمان یک نمایش گرافیکی از شکل ظاهری بنا پس از ساخت است. این نقشه‌ها توسط سازندگان و پیمانکاران برای ساخت انواع سازه‌ها استفاده می‌شوند. پلان‌های ساختمانی برای تخمین هزینه یک پروژه و تهیه بودجه نیز مفید هستند. ما در این‌جا اطلاعاتی را که درباره جنبه‌های مختلف این نقشه‌ها نیاز دارید در اختیار شما قرار می‌دهیم.

هدف از طراحی نقشه ساختمان

نقشه ساختمان در حقیقت یک برنامه‌ریزی قابل رویت از سازه‌ای است که قرار است در محل، احداث گردد. این طراحی ابتدایی به دلایل زیادی مهم است. به‌طور کلی، هدف از طراحی نقشه ساختمان تامین موارد زیر است؛

ارائه تصویری واقعی از پروژه

هدف اصلی از طراحی نقشه‌های ساخت‌وساز ارائه تصویری واقعی از آن‌چه قرار است مونتاژ شود، می‌باشد. این تصویر به مالک، سازنده و ساکنان کمک می‌کند که تصور درستی از ساختمان داشته باشند و آن‌را مطابق با نیازهای خود تغییر دهند.

ارائه مشخصات ساخت و‌ ساز

نقشه اصول، جزئیات، رویه‌ها و سایر مشخصات ساخت‌و‌ساز را به نمایش می‌گذارد. این جزئیات برای تهیه مصالح ساختمانی، دریافت گواهی‌های مورد نیاز و… لازم است.

دریافت مجوزها

پایان کار ساختمان تنها در شرایطی صادر می‌شود که ساختمان تمام‌شده، با نقشه‌ای که مورد تایید شهرداری قرار گرفته است، مطابق باشد. همچنین، با ارائه نقشه ساختمان می‌توان از امکاناتی مانند برق، آب و …. بهره‌مند گردید.

مطالب مرتبط: راهنمای خرید متر لیزری

انواع نقشه‌های ساختمانی

برای ساخت یک سازه، نیاز به چندین نقشه به‌طور همزمان است. هرکدام از این نقشه‌‌ها یک جنبه از ساختمان نهایی را به نمایش در‌می‌آورند که در ادامه‌ی مطلب به بررسی آن می‌پردازیم.

1. نقشه‌های معماری

این نقشه‌ها یک نمای کامل از ساختمان را ارائه می‌دهد. درگذشته، این نقشه‌ها روی کاغذ رسم می‌شدند. در حال حاضر چندین برنامه کامپیوتری برای طراحی نقشه معماری وجود دارد، اما هیچ‌چیز مانند مدل‌سازی سه‌بعدی و دوبعدی نمی‌تواند برای معماران و طراحان، سازه نهایی را به تصویر بکشد.

2. نقشه‌های سازه

این نوع نقشه ساختمانی، با تکیه بر نقشه‌های معماری تهیه می‌شود و بر اعضای باربر (به عنوان مثال تیرهای فولادی، تیرچه‌ها، مواد قاب و غیره) تأکید دارند. نقشه‌های سازه‌ای برای تفسیر، نیاز به سایر نقشه‌ها دارند و به تنهایی قابل استفاده نیستند؛ زیرا به دیوارهای جداکننده، لوله‌کشی، و سیستم‌های مکانیکی یا سایر جزئیات مانند پرداخت‌های سطحی نمی‌پردازند.

شرکت ابرند با بیش از 20 سال سابقه‌ی درخشان در اجرای پروژه‌های عمرانی، آماده‌ی خدمت‌رسانی در اجرای انواع عملیات‌های بهسازی خاک و پایدارسازی گود نظیر سازه نگهبان خرپایی به هموطنان عزیز می‌باشد.

3. نقشه‌های الکتریکی

این نوع نقشه فنی، اطلاعاتی در مورد روشنایی، سیم‌کشی، برق و مدارهای ارتباطی در پروژه ساخت‌وساز را به تصویر می‌کشد. این پلان‌ها برای نشان‌دادن اجزای برق داخلی و شیوه اتصال آنها به شبکه برق بیرونی طراحی شده‌اند. قطع‌کننده‌های مدار، ترانسفورماتورها، خازن‌ها، هادی‌ها و بسیاری جزئیات دیگر در نقشه‌های الکتریکی به نمایش درمی‌آید.

4. نقشه های لوله کشی و تاسیسات

این نوع نقشه فنی، سیستم پمپاژ آب به داخل و خارج ساختمان را نشان می‌دهد. تجهیزات، لوله‌ها، پمپ‌ها، زهکشی‌ها، ماهیت و اندازه سینک‌ها به‌دقت در آن نشان داده شده است.

5. نقشه پایان طراحی

این نقشه ساختمان، جزئیات ظاهری سازه را نشان می‌دهد.

نکات مهم در نقشه‌کشی ساختمان

نکات اساسی که یک معمار موفق در نقشه‌کشی ساختمان دنبال می‌کند، شامل موارد زیر است؛

کیفیت و هدف مصالح

انتخاب مصالح باکیفیت یکی از مهم‌ترین نکات نقشه‌کشی ساختمان است. معماران باید مصالح را بر اساس هدف و مکان فیزیکی پروژه انتخاب کنند. عواملی مانند آب و هوا، قدرت و انعطاف پذیری نقش مهمی در تعیین مصالح دارند.

موارد استفاده از سازه

هر ساختمانی باید الزامات لازم برای برآورده کردن هدف ساختمان را تامین کند. به عنوان مثال، یک مرکز پزشکی به جای پارکت به کفپوش سخت نیاز دارد تا حمل‌ونقل بیمار آسان‌تر شود. معماران باید به این موارد توجه زیادی داشته باشند.

تجربه کاربر

معماران باید هدف فضا را در نظر بگیرند و سپس طراحی خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند تا مشتریان و کارکنان بتوانند به‌راحتی از فضای ساختمان در جهت اهداف خود استفاده کنند.

بودجه و جدول زمانی

معمار باید از مصالحی استفاده کند که متناسب با بودجه پروژه باشد. همچنین، لازم است ابعاد پروژه در حدی باشد که در بازه زمانی مشخص‌شده، به اتمام برسد.

دوام و نگهداری

مصالح مختلف به سطوح مختلف مراقبت، نیاز دارند. مصالح انتخاب‌شده باید با هدف ساختمان و برنامه‌های نگهداری بلندمدت مورد انتظار، مطابقت داشته باشد. برای مثال کفپوشی که برای ساختمان مسکونی مناسب است، در یک مرکز ادارای شلوغ، دوام کافی را نخواهد داشت.

قوانین ساخت و ساز

معمار باید نقشه ساختمان را بر اساس قوانین ساخت و ساز شهرداری طراحی کند. برای مثال طراحی کانال کولر در آشپزخانه ممنوع است.

پیشنهاد مطالعه: آشنایی با انواع سقف های ساختمان

اهمیت نقشه خوانی

نقشه خوانی (Blueprint Reading) به فرآیند درک و تفسیر نقشه‌های ساخت‌وساز اطلاق می‌شود. یک مهارت مهم در صنایع مختلف، تفسیر اطلاعات است. این کار علاوه بر بررسی اطلاعات، مشتمل بر تجزیه و تحلیل بیشتر برای درک هدف اطلاعات می‌باشد.

یکی از این صنایع، صنعت ساختمان است. با در‌نظر‌گرفتن پیچیدگی نقشه ساختمان، منطقی است که متخصصان باید بتوانند اطلاعات موجود در نقشه را تفسیر کرده و به عبارت دیگر، آن را «بخوانند». کار نهایی در ساخت و ساز و منحصر‌ به فرد بودن آن به این معنی است که متخصصان فعال در پروژه توانسته‌اند نقشه‌ها را به‌خوبی بخوانند.

خواندن و تفسیر نقشه ساختمان می‌تواند فرآیند پیچیده‌ای باشد که به ترکیبی از دانش فنی، تجربه و توجه به جزئیات نیاز دارد.

ما در این‌جا نکاتی را که برای خواندن و تفسیر موثر نقشه‌ها لازم است، ذکر می‌کنیم؛

1. درک انواع مختلف نقشه ساختمان

انواع مختلفی از نقشه‌ها در یک نقشه کلی گنجانده شده است، مانند پلان طبقات، ارتفاعات، بخش‌ها و جزئیات. درک هدف و محتوای هر نوع نقاشی برای تفسیر دقیق اطلاعات ارائه‌شده، مهم است.

2. تشخیص مقیاس و واحدها

نقشه‌ها در مقیاس ترسیم می‌شوند؛ به این معنی که آنها نمایشی متناسب از ساختار یا اجزء واقعی هستند. درک مقیاس و واحدهای مورد استفاده برای اطمینان از دقیق بودن اندازه‌گیری‌ها و ابعاد، بسیار مهم است. اگر مقیاس و واحدها به‌طور کامل درک نشوند و یا به شکل اشتباه تفسیر گردند، مشکلات بسیار زیادی در فرآیند ساخت‌و‌ساز به‌وجود خواهد آمد که حل آن‌ها مستلزم صرف هزینه و زمان زیادی است.

3. تفسیر نمادها و اختصارات

نقشه ساختمان شامل نمادها و اختصارات مختلفی است که هر کدام نشان‌دهنده ویژگی‌ها یا اجزای خاصی هستند. سازنده باید بتواند این نمادها و اختصارات را درک کند تا بتواند به‌طور دقیق نقشه ساختمان را تفسیر نماید.

4. درک مشخصات و یادداشت‌ها

نقشه‌ها شامل مشخصات و یادداشت‌های اضافی هستند که اطلاعات و الزامات بیشتری را برای پروژه ارائه می‌دهد. خواندن و درک این اطلاعات، نقش مهمی در ساخت پروژه بر اساس نیاز مشتری دارد.

هزینه طراحی نقشه ساختمان چقدر است؟

هرساله هزینه‌های خدمات معماری، از جمله نقشه‌کشی ساختمان، توسط سازمان‌های مرتبط دولتی مشخص می‌شود. این هزینه به عوامل مختلفی وابسته است. برخی از عواملی که بر هزینه نقشه ساختمان تاثیر دارند، شامل موارد زیر هستند؛

• تعداد طبقات: هزینه نقشه ساختمان با افزایش تعداد طبقات زیاد می‌شود.
• زیر بنای سازه: متراژ زیربنا نقش اساسی در تعیین هزینه نقشه ساختمان دارد.
• نوع طراحی نقشه: طراحی مدادی، طراحی با نرم‌افزار و طراحی سه‌بعدی، هر کدام هزینه‌های مشخصی دارند. طراحی نقشه سه‌بعدی هزینه بیشتری نسبت به یک نقشه کروکی کشیده‌شده با مداد دارد.
• داشتن مهر نظام مهندسی: هزینه طراحی نقشه ساختمان با درج مهر نظام مهندسی نسبت به طراحی نقشه‌هایی بدون این مهر، بیشتر است.
• نوع نقشه: نقشه معماری، تاسیسات، برق و… هرکدام هزینه جداگانه‌ای دارند که معمولا با هم محاسبه می‌شوند.