همه چیز درباره انواع بتن سبک و کاربرد آن

از جمله مصالح ساختمانی کاربردی در صنعت ساخت و ساز بتن است که همواره به دلیل قیمت مقرون‌به‌صرفه و مقاومت ویژه‌ای که دارد جزء پر‌استفاده‌ترین مواد در ساخت انواع سازه در نظر گرفته می‌شود. در دهه‌های اخیر با پیشرفت چشمگیری که در تکنولوژی شاهد بوده‌ایم، انواع بتن با ویژگی‌های مثبت‌تر تولید شده‌اند که یکی از آن‌ها بتن سبک است.

استفاده از بتن سبک به عنوان روشی نوین در جهت کاهش وزن کلی سازه و افزایش ایمنی بنا و کاهش مصرف میلگرد و تیرآهن بوده که از این جهت نگاه مثبتی را می‌توان به این بتن داشت. در ادامه این مقاله از سری مقالات تخصصی شرکت مهندسی ابرند با ما همراه باشید تا با انواع بتن سبک، کاربرد، مزایا و معایب آن بیشتر آشنا شویم.

بتن سبک چیست؟

بتن سبک به بتنی گفته می‌شود که وزن آن از بتن معمولی سبک‌تر باشد. در واقع وزن بتن‌های معمولی اغلب بیش از 2400 kg/m3 هستند اما بتن سبک وزن حدود 300 تا 1800  kg/m3 را دارا هستند. این نوع بتن از سنگ‌دانه‌های متخلخل تشکیل شده است که به مراتب وزن و چگالی آن را کاهش داده و در مقابل باعث افزایش استحکام و مقاومت بالای آن شده است.

انواع بتن سبک

به‌طور‌کلی انواع بتن سبک بر اساس روش تولید و میزان مقاومت (برحسب چگالی) آن‌ها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند که در ادامه با هر کدام از آن‌ها آشنا می‌شویم:

انواع بتن سبک بر اساس روش تولید

• بتن سبکدانه: بتن سبکدانه، بتن سبک تولید شده با سنگدانه‌های سبک‌وزن از جنس مواد طبیعی یا مصنوعی است. انواع سنگدانه با مشخصه بارز سبک بودن در این نوع بتن قابل استفاده خواهند بود. بتن‌های سبکدانه می‌توانند از نوع طبیعی، مصنوعی، سازه‌ای و غیر‌سازه‌ای باشند.
• بتن سبک گازی: در تولید بتن سبک گازی یا همان بتن سبک هوادهی شده که با عنوان بتن سبک فوم‌دار، بتن گازی اتوکلاو و بتن سبک اسفنجی نیز شناخته می‌شود از سنگدانه‌های سبک استفاده نمی‌شود‌. در واقع در تولید این نوع بتن سبک از مواد شیمیایی حباب‌ساز در ملات بتن و یا تزریق مستقیم حباب به ساختار بتن در حال تولید استفاده می‌شود که این امر با ایجاد حباب در بتن موجب کاهش وزن قابل توجهی در آن خواهد شد. وزن بتن گازی اغلب کمتر از 1200 kg/m3 است.
• بتن سبک بدون دانه‌ریز: در تولید بتن سبک بدون دانه‌ریز از آب، سیمان و سنگدانه‌های درشت استفاده می‌شود. در این نوع بتن سبک، ریز‌دانه‌ها حذف شده که طبیعتا باعث تخلخل در بتن و در نتیجه کاهش مقاومت آن می‌شود. وزن کلی این بتن‌ها معمولا در محدوده 700 تا 1500 کیلوگرم بر متر مکعب خواهد بود. با توجه به استحکام و چگالی پایین بتن سبک بدون دانه‌ریز از آن تنها در عایق‌بندی و دیوار‌های باربر‌ سازه استفاده می‌شود‌.

پیشنهاد ابرند: مطالعه میخ کوبی یا نیلینگ

انواع بتن بر اساس مقاومت و چگالی

• بتن سبک غیر‌سازه‌ای (چگالی پایین): بتن سبک غیر‌سازه‌ای وزن کمتر از 800 کیلو‌گرم بر متر‌مکعب دارد و میزان مقاومت فشردگی آن اغلب بین69 تا6.89 نیوتون بر میلی‌متر مکعب است. این نوع بتن سبک به دلیل وزن بسیار کم و چگالی پایین، بیشتر به عنوان عایق حرارتی کاربرد دارد.
• بتن سبک با چگالی متوسط: بتن سبک با چگالی متوسط به دلیل اینکه از مقاومت فشردگی مطلوبی برخوردار است، می‌تواند جایگزین مناسب برای بتن معمولی باشد. این نوع بتن وزن سازه را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و وزن و چگالی ما بین بتن غیر‌سازه‌ای و سازه‌ای (ساختاری) دارد.
• بتن سبک سازه‌ای (چگالی بالا): این نوع بتن سبک نسبت به دو نوع بتن سبک با چگالی پایین و متوسط از وزن و مقاومت فشردگی نسبتا بالایی برخوردار است. به دلیل وزن نسبتا بالا از این بتن در قسمت‌های باربر سازه استفاده می‌شود.

کاربرد بتن سبک

انواع بتن سبک با کاربرد‌های معینی در صنعت ساخت و ساز کاربرد دارند. از جمله مهم‌ترین کاربرد بتن‌های سبک به شرح زیر است:

• در ساخت انواع بنا‌های مسکونی و یا غیر‌مسکونی به‌خصوص در مناطق زلزله‌خیز، چرا‌که بتن سبک تاثیر بالایی در کاهش نیرو‌های ناشی از زلزله دارد.
• به‌عنوان دیوار‌های شیب‌دار، کامپوزیت و صفحات رویه که معمولاً در ساخت عرشه‌های فلزی کاربرد دارد.
• به دلیل شکل‌پذیری راحت و آسان بتن سبک از آن در ساخت و تولید انواع سازه‌ و مجسمه‌های بزرگ با زیبایی بصری بالا استفاده می‌کنند.
• به دلیل تخلخل بالا و داشتن ویژگی عایقی در برابر گرما و آتش در عایق‌کاری دیوار‌های انواع سازه مورد استفاده است.
• در ساخت و ساز انواع سنگر‌های زیر‌زمینی مورد استفاده خواهد بود.
• بتن سبک در سقف، دیوار‌های باربر، فونداسیون و تیرِ بناهایی با اسکلت‌های بتنی و حتی فلزی کاربرد دارد.
• انواع بتن‌های سبک به‌عنوان دیوار‌های پارتیشنی، بلوک‌های دیواری و پنل‌های پیش‌ساخته مورد استفاده هستند.

بهترین و به‌روزترین تکنیک‌های گودبرداری و پایدارسازی گود در ابرند با تیمی مجرب.

مزایا و معایب بتن سبک

بتن سبک در کنار مزایای بیشماری که دارد و علی‌رغم اینکه روش نوینی درساخت و ساز بناهای ایمن و سبک وزن ایجاد کرد، می‌تواند معایب هر چند انگشت‌شمار نیز داشته باشد. در ادامه به بررسی کلی مزایا و معایب بتن سبک خواهیم پرداخت:

مزایا بتن سبک

• کاهش وزن کلی سازه و افزایش مقاومت و استحکام آن.
• صرفه‌جویی در مصرف فولاد و میلگرد و کاهش هزینه‌های کلی.
• استحکام سازه در برابر زلزله به دلیل کاهش وزن.
• داشتن ویژگی عایق حرارتی و صوتی.
• سرعت عمل بالا در ساخت و ساز و صرفه‌جویی در زمان
• افزایش طول عمر سازه.
• جذب رطوبت و عدم ترک‌خوردگی در اثر تغییرات دمایی و حتی افزایش مقاومت بتن در اثر جذب رطوبت.
• افزایش امکان ساخت بناهای مرتفع.
• جابه‌جایی راحت و کاهش هزینه‌های حمل و نقل و انرژی مصرفی.
• افزایش آزادی عمل در طراحی به جهت کاهش بار مرده سازه.

معایب بتن سبک

• نیاز به سیمان بیشتر در تولید بتن سبکِ نوع سبکدانه.
• دما‌ی ایجاد شده بالا به دلیل حرارت هیدراتاسیون.
• نیاز به آرماتور‌های دربرگیرنده بیشتر به دلیل استحکام کم در مقابل بار‌های متمرکز موضعی.
• نیاز به دقت و بررسی بالا در برآورد پارامتر‌های تاثیر گذار (آب، سیمان، سنگدانه‌ها و…) در مقاومت و به‌طور کلی کیفیت و کارایی بتن سبک.

سخن آخر

در چند سال اخیر بتن سبک به دلیل ویژگی‌های مثبتی که دارد جایگزینی مناسبی با بتن‌های معمولی با وزن بالا شده است. وزن پایین بتن که موجب کاهش وزن کلی سازه بدون ایجاد اثر منفی بر مقاومت آن می‌شود و همچنین استحکام بالا در برابر نیر‌های لرزشی ناشی از زلزله از مهم‌ترین مشخصات بتن سبک بوده که آن را یک گزینه ایده‌آل برای ساخت انواع بنا‌ کرده است.